کلیاتی در مورد عقرب ها
عقرب ها هزاران سال است که موجب ترس انسان ها می شوند؛ بسیاری از مردم، احساسات بسیار منفی و بدی نسبت به عقرب ها دارند؛ عقرب ها مثل عنکبوت ها، موجوداتی هستند که اغلب آزار دهنده و ترسناک به نظر می رسند و این موضوع باعث شده که بسیاری از ما اطلاعات درستی از این موجودات نداشته باشیم.
بیش از 1500 گونه عقرب در سراسر دنیا وجود دارد و به نظر می رسد تنها 25 گونه از آن ها تهدید کننده حیات انسان ها باشند؛ در یک بررسی، تخمین زده شد که در هر سال، یک میلیون و دویست هزار مورد عقرب گزیدگی، اتفاق می افتد و حدود سه هزار مورد آن، منجر به مرگ می شود.
آیا تمام عقرب ها نیشی خطرناک و کشنده دارند؟
همه عقرب ها زهر دارند و از زهر خود برای شکار و دفاع از خود استفاده می کنند، بسته به گونه عقرب و نوع سم آن، تفاوت هایی در بروز علائم و نشانه های عقرب گزیدگی وجود دارد.
تعیین قدرت سم عقرب ها در بسیاری موارد به صورت تجربی انجام می گیرد، اما نمی توان قدرت سم یک عقرب را فقط با مشاهده و دیدن آن عقرب تخمین زد؛ گونه های بزرگتر مقدار زهر بیشتری دارند و می توانند زهر بیشتری نسبت به گونه های کوچکتر، در حین نیش زدگی، وارد بدن افراد کنند، اما میزان کشندگی آن را نمی توان از روی رنگ عقرب و یا اندازه آن تشخیص داد.
توانایی و قدرت زهر عقرب ها که توسط مردم و بر اساس تجربه، جمع بندی شده است، برای همه عقرب ها در سراسر دنیا به کار می رود.
عقرب گزیدگی در ایران
در ایران در هر سال، به طور میانگین 7 تا 60 مرگ ناشی از عقرب گزیدگی، ثبت می شود؛ اگرچه آمار دقیقی از تعداد عقرب زدگی موجود نیست، ولی تخمین زده می شود که فقط 5 درصد همه عقرب زدگی ها به مداخله پزشکی نیاز داشته باشند.
عقرب ها، فسیل های زنده
عقرب ها، به واسطه فسیل هایی که دارند به عنوان قدیمی ترین بندپایان شناخته شده اند؛ در دوره سیلورین عقرب هایی پدید آمدند که در آب زندگی می کردند، چون آبشش داشتند؛ ولی عقرب های دوره کربونیفر، این ویژگی ها را در فسیل های یافت شده از آن ها، نشان ندادند.
فسیل های یافت شده، عقرب هایی با شش های کتابی را نشان می دهد، که این شش ها با صفحات محافظتی پوشانده شده اند و احتمالاً این عقرب ها ساکن خشکی بوده اند.
عقرب های باستانی، عقرب های اولیه نامیده شدند؛ چون آن ها ویژگی های ریخت شناسی مشابه عقرب ها را داشتند؛ برای مثال در تمام عقرب ها بخش پشتی از هفت بخش تشکیل شده است، ولی تعداد نیم حلقه های شکمی بین فسیل های اولیه متفاوت بود؛ در حالی که در گونه های زنده عقرب، تعداد این نیم حلقه های شکمی پنج عدد است.
فیزیولوژی عقرب
همه عقرب ها دارای پنج قطعه اضافی علاوه بر هفت قطعه اولیه هستند، که به قسمتی نوک تیز به نام نیش ختم می شوند؛ این نیش دارای یک جفت کیسه زهر است که می تواند طعمه را که معمولاً حشرات یا جوندگان هستند، فلج کند یا ممکن است یک نیش دردناک در انسان ایجاد کنند.
اغلب اوقات نیش عقرب دردناک است و به سرعت منجر به تورم در محل گزیدگی می شود؛ ولی نیش برخی از عقرب‌های آفریقای شمالی و جنوب غربی آمریکا می تواند مرگ آور و کشنده باشد؛ در ایران، کشنده ترین عقرب، در نواحی جنوبی ایران یافت می شود و این برای ساکنان این مناطق به این معنی است که هر صبح قبل از پوشیدن کفش هایشان باید آن ها را چک کنند.
علاوه بر این دم خطرناک، بلند و غیر معمولی عقرب ها با داشتن پدیپالپ یا پاهای حسی بزرگ، از سایر عنکبوتیان متفاوت هستند؛ این پدیپالپ ها دومین جفت اتصالی به بدن هستند و معمولاً در عنکبوتیان، جزئی و نامشهود است؛ ولی در عقرب ها، پدیپالپ ها، عضو انبری بزرگ و قدرتمندی هستند که ممکن است برای گرفتن و از پای در آوردن طعمه استفاده شوند؛ عقرب ها همچنین ممکن است چشم های بیشتری از سایر عنکبوتیان داشته باشند.
در بعضی از گونه ها، حتی شش جفت چشم هم دیده شده است، ولی اکثر آن ها کمتر از شش جفت چشم دارند؛ آن ها سه نقطه اتصال در قلاب های دهانی یا کلیسرهای خود دارند؛ کلیسرها، همان جفت اول زوائد هستند که کنار دهانشان قرار دارند.
خاصیت فلوئورسانس در عقرب ها
اکثر عقرب ها در شب فعال هستند و در طول روز پشت تخته سنگ ها، در شکاف ها، و یا در سوراخ هایی در زیر زمین پنهان می شوند و بعد از غروب آفتاب بیرون می آیند؛ به همین خاطر و نیز به علت نیش دردناک آن ها، راه رفتن در قسمت هایی که عقرب ها یافت می شوند حتی در نزدیکی خانه، بدون پوشیدن کفش، می تواند خطرناک باشد.
یکی از ویژگی های غیر معمول عقرب ها که به زیست شناسانی که در فضای باز روی موجودات، تحقیق می کنند بسیار کمک کرده است، این است که بدن عقرب ها در برابر اشعه فرابنفش، خاصیت فلوئورسانس دارد؛ به این معنی که وقتی در معرض نور فرابنفش قرار می گیرند از خودشان نور مرئی ساطع می کنند.
بیولوژیست هایی که در جستجوی عقرب ها هستند، همچنان که به جلو حرکت می کنند، نوری فرابنفش در نزدیکی زمین می تابانند، و مراقب یک موجود سبز رنگ ترسناک هستند که نور را منعکس می کند؛ اشعه فرابنفش به وسیله لایه بیرونی بدن عقرب جذب شده و به صورت نور مرئی منعکس می شود.
تنوع اندازه بین عقرب ها
عقرب ها در بین بندپایان خشکی زی، با میانگین اندازه تقریباً 6 سانتیمتر، جزو بندپایان نسبتاً بزرگ محسوب می شوند؛ عقرب ها تفاوت های ظاهری کمی در جنس نر و ماده از خود نشان می دهند، با این حال، نرها نسبت به ماده ها معمولاً دارای بدن باریک تر و دم بلندتری هستند.
گونه بزرگی از عقرب ها، به نام عقرب امپراطور سیاه، یک نژاد آفریقایی است که در کشور گینه یافت می شود و طول بدنش به 18 سانتیمتر و وزن آن به 60 گرم می رسد.
طویل ترین عقرب در دنیا عقرب راک است که در جنوب آفریقا یافت می شود؛ طول جنس ماده این نوع عقرب ها به 21 سانتیمتر می رسد؛ کوچکترین عقرب، میکروتیتوس فونورای آفریقایی فقط 12 میلیمتر طول دارد.
تعداد اندکی از اجداد عقرب ها، در مقایسه با عقرب های امروزی، اندازه بزرگتری داشتند؛ فسیل های دو گونه از عقرب ها، از 35 سانتیمتر تا 1 متر و حتی بیشتر، طول داشته اند و تخمین زده می شود که طول یک گونه از آن ها 90 سانتیمتر بوده است.
بیشتر عقرب هایی که در بیابان ها و مناطق خشک و بی آب و علف زندگی می کنند، زرد یا قهوه ای روشن هستند؛ عقرب هایی که در زیستگاه های مرطوب یا کوهستانی یافت می شوند به رنگ قهوه ای یا سیاه هستند.
پراکندگی و فراوانی عقرب ها
علاوه بر زیستگاه های بیابانی، عقرب ها به محیط های معتدل، نیمه استوایی و استوایی مثل ساوانا، جنگل ها و چمنزارها سازگار شده اند؛ آن ها در همه قاره ها و همه جای کره زمین به جز گرینلند و قطب جنوب، زندگی می کنند.
آن ها به صورت تصادفی وارد نیوزیلند و انگلستان شده اند؛ عقرب ها در کوه هایی در اروپا و آمریکای شمالی و جنوبی که 5000 متر از سطح دریا ارتفاع دارند نیز یافت می شوند؛ آن ها حتی در مناطقی با ارتفاع بیشتر از 16000 متر نیز دیده شده اند.
- عقرب‌ها چشمان ساده دارند که قادر به تشخیص نور و سایه هستند. این چشمان در برخی گونه‌ها به صورت دیداری محدود عمل می‌کنند.
- اندازه عقرب‌ها متنوع است و از گونه به گونه متفاوت می‌شود. برخی از عقرب‌ها کوچکتر از یک سانتیمتر هستند، در حالی‌که برخی دیگر می‌توانند به اندازه 20 سانتیمتر یا بیشتر هم برسند.
سم عقرب کش پیگانیک - خرید کنید